زمزمههای بازگشت به برجام تقویت شد ؛سفر گروسی به تهران به احیای برجام منجر میشود؟
تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۵۱۲۵۶
به گزارش همشهری آنلاین - حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان هفته گذشته در چند سخنرانی نسبت به "عملیاتی شدن یکیاز گامهای تعریف شده در مسیر توافق احیای برجام در آینده نزدیک" ابراز امیدواری کرد.
وی با تاکید دوباره بر این که مسیر تبادل پیامها در ارتباط با مذاکرات رفع تحریمها همچنان ادامه دارد، خاطرنشان کرد: ما در مسیر دستیابی به توافق، گامهایی را تعریف کردهایم و فکر میکنیم در آیندهای نزدیک یکی از این گامها عملیاتی میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
همزمان با اظهارات وزیر خارجه کشورمان درباره احتمال تحقق یکی از گامهای رسیدن به توافق، اعلام شد که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه فوریه به ایران سفر خواهد کرد و این احتمال که گام تعریف شده مورد نظر، مسایل باقی مانده میان ایران و آژانس باشد شدت گرفت.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی نیز در همین رابطه چهارشنبه هفته گذشته در حاشیه نشست هیات دولت گفت که "برنامه و رایزنی برای تنظیم سفر مدیرکل آژانس به ایران در دستور کار قرار دارد."
آخرین بار مدیرکل آژانس آذر ماه ۱۴۰۰ به ایران سفر کرد و در مهر ماه سال جاری با رییس سازمان انرژی اتمی در وین در حاشیه کنفرانس عمومی سالانه دیدار کرد.
روابط ایران و آژانس در یک سال گذشته متاثر از اختلاف نظر دو طرف بر سر سوالات پادمانی آژانس از ایران تا حدی متشنج بوده است. مقامات ایرانی معتقدند که به طور مقتضی پاسخ و همکاری لازم را با آژانس در رابطه با سوالات مذکور داشته است اما آژانس هم چنان به دنبال پاسخ و همکاری ایران است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیرا در سخنانی در کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا یک بار دیگر بر موضع خود مبنی بر اینکه ایران به آژانس درباره آثار رادیواکتیو یافت شده در مکانهای مورد بحث پاسخ "رضایتبخش" نداده است، تاکید کرد. با وجود اینکه گروسی سعی کرد در این نشست تا حد زیادی کارشناسی و فنی سخن بگوید اما استفاده از برخی عبارات و تاکید بر برخی اقدامات بدون شک با رویکردی سیاسی و دور از استانداردهای فنی ـ هستهای بود. تلاش گروسی برای نشان دادن فعالیتهای هستهای ایران در وضعیتی رو به وخامت با اشاره به میزان غنی سازی ایران تا ۶۰ درصد قابل تامل است. او در این نشست به مثابه یکی از وزیران خارجه اتحادیه اروپا و حتی فراتر در جایگاه یک مدعی، جانبدارانه فعالیتها و همکاریهای ایران را تشریح کرد.
سه مکانی که آژانس میگوید آلوده به اورانیوم بوده و همچنان بعد از بارها دریافت پاسخ از سوی ایران مدعی است که ایران «پاسخ رضایت بخش» درباره آنها نداده، در ورامین، تورقوزآباد و مریوان در استان کردستان قرار دارد.
چالش میان ایران و آژانس بر سر موضوعات تا کنون به صدور سه قطعنامه انجامیده است و در قطعنامه اخیر شورای حکام، از ایران خواسته شد درباره این مکانها به سوالات آژانس پاسخ «قانع کننده» دهد.
سوالات درباره این سه مکان، یکی از مهمترین موانع جدی بر سر مذاکرات احیای برجام است که در شهریور سال جاری با وجود مذاکرات فشرده در این رابطه دو طرف به نتیجهای بر سر آن دست نیافتند. یکی از بخشهای سخت کار میان ایران و آژانس این است که درخواست های آژانس برای همکاری ایران در این موارد در چارچوب پروتکل الحاقی و حتی فراتر از آن است در حالی که ایران در پاسخ به اجرا نشدن تعهدات برجامی طرفهای مقابل، این همکاریها را قطع کرده است. اطلاق پادمانی بودن موضوعات در حالی که ایران مدعی است اینها همان مسایل مربوط به مطالعات ادعایی هستند، هم راه به جایی نبرده است.
در اواخر تابستان سال جاری ایران و ۱+۴ به همراه آمریکا، مهیای توافق برای بازگشت به برجام بودند. به جز چند مورد مربوط به موضوع تحریمها و تضمین ها، موضوعات پادمانی نیز مطرح بود. کارشناسان فنی ایران در مذاکرات با آژانس و ۱+۴، خواستار بسته شدن این پرونده پیش از هر گونه توافق بر سر احیای برجام شدند، اما طرفهای غربی و آمریکا مدعی بودند که این موضوع ارتباط مستقیمی به برجام ندارد و بعد از برجام مطرح شدهاند از این رو باید جدای از برجام میان ایران و آژانس دنبال شود اما ایران تاکید داشت، همانطور که موضوع مطالعات ادعایی در روند مذاکرات هستهای پیش از توافق ۲۰۱۵ حل و فصل شد، این موضوعات هم باید به همان شیوه قبل از توافق حل و فصل شود به علاوه این که مقامات سازمان انرژی اتمی در دولت ابراهیم رئیسی بر این نظر بودند که سه موضوع مورد بحث ربطی به مسایل پادمانی ندارد و همان مسایل مربوط به گذشته است.
البته برخی معتقدند، موضوع خاتمه یافتن سوالات آژانس قبل از روز "باز اجرا" مورد موافقت طرفهای مذاکره به ویژه ایران و آمریکا قرار گرفته بود اما کارشکنی رژیم اسراییل با چراغ سبز آمریکا موجب شد در میانه راه آژانس رویکرد سختگیرانهای نسبت به حل و فصل این سوالات اتخاذ کند.
موضوعات پادمانی درباره مکانهای مورد ادعا در سالهای اخیر از سوی رژیم صهیونیستی و با ارایه اسناد جعلی بعد از توافق ۲۰۱۵ و خروج آمریکا از برجام مطرح شده است.
مقامات ایرانی تاکید دارند که آژانس نباید بر مبنای اسناد ساختگی رژیم صهیونیستی که با اهداف خاص سیاسی در اختیار آژانس قرار داده میشود، قضاوت و بر اساس آنها اعلام نظر کند. این نوع قضاوت برخلاف اصل بیطرفی و حرفهایگری است. از آنجایی که آژانس تمام مواد هستهای اظهار شده ایران را مورد حسابرسی قرار داده است و هیچ اختلاف نظری در حسابرسی مواد مطرح نیست؛ صرف مشاهده آلودگی در چند مکان را نمیتوان نشانهای از وجود مواد هستهای اظهار نشده تلقی کرد.
برخی کارشناسان بر این نظرند که مقامات اروپایی و آمریکایی تمایلی به بستن موضوعات فنی مرتبط با ایران در آژانس ندارند چرا که این موضوعات چماق را همیشه بر سر ایران برای امتیاز گیری بیشتر نگه دارد.
در عین حال، مقامات ایران بارها تاکید کردهاند تا وقتی مسایل فنی با آژانس حل و فصل نشود بازگشت به اجرای برجام ممکن نیست و همان طور که پرونده مطالعات ادعایی در ۲۰۱۵ بسته شد، اکنون هم سوالات آژانس که به گفته بسیاری از کارشناسان خارجی موضوع جدی نیستند با یک رویکرد سیاسی و دیپلماتیک قابل حل و فصل است.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به سه قطعنامه شورای حکام که خواستار همکاری با بازرسان و آژانس برای پاسخ به سوالات مورد بحث بوده است، واکنش قابل تاملی به لحاظ فنی و سیاسی داشته است. ایران در این روند به علاوه افزایش میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ۳.۵ درصدی، ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی خود، تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته خود را نیز افزایش داده است.
هر چند ایران نشان داده در برابر فشارهای سیاسی، تحریمی و فنی دست بسته نیست و بنایی بر عقب نشینی از آخرین مواضعش در مذاکرات احیای برجام ندارد اما تکرار قطعنامهها در شورای حکام برای ایران قطع و یقین "خوب" نیست و میتواند تبعات غیرقابل جبرانی در صورت ارجاع قطعنامه به شورای امنیت سازمان ملل داشته باشد و با توجه به اینکه ایران یک بار دیگر هم با چنین رویکردی مواجه بوده است و از تبعات سیاسی و تحریمی بینالمللی آن به خوبی مطلع است، "آزموده" را آزمودن خطاست. فراهم شدن زمینهها برای ارجاع دوباره ایران به شورای امنیت و ایجاد اجماع جهانی علیه کشورمان، خواست همیشگی و تاریخی دشمنان ایران برای بازگشت سناریوی "ایران هراسی" به واسطه موضوع هستهای بوده است. رژیم اسراییل با همراهی و همکاری آمریکا، سه کشور اروپایی و برخی کشورهای منطقه قبل از برجام و بعد از آن و حتی بعد از خروج آمریکا از این توافق، دست از کارشکنی علیه ایران و توافق هستهای برنداشته است. با وجود تشدید فشارها در مسایل حقوق بشری و موشکی، همچنان زمین هستهای برایشان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
شاید برخی کارشناسان و مقامات کشور بر این نظر باشند که هر گونه قطعنامه در شورای امنیت علیه ایران یا تلاش برای اسنپ بک، توسط روسیه و چین وتو خواهد شد اما این مساله غیرممکن نیست، اگر آمریکا و اروپا با روسیه در روزها و هفتههای آتی بر سر اوکراین به توافقی دست یابند، سفر مدیرکل آژانس به ایران در آینده نزدیک فرصتی است تا مسایل فنی هر چه سریعتر حل شود تا در صورت آمادگی همه طرفهای برجامی برای بازگشت به میز مذاکرات، دیگر بهانهای برای فشار به ایران در کار نباشد. همان طور که جنگ اوکراین به طور غیرقابل پیشبینی آغاز شد، پایانش نیز میتواند به همان شکل غافلگیرکننده و غیرمترقبه باشد.
علاوه بر ضرورت حل و فصل مسایل فنی با آژانس در مرحله بعد رفع تنش از روابط با اروپا به ویژه سه کشور عضو برجام است. مطالعات و تجربیات دیپلماتیک و سیاسی به ویژه در رابطه با برجام بعد از خروج آمریکا از توافق نشان داد که اروپا تنها گروهی از کشورهاست که در مقابل آمریکا در شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل قدرت دارد. از این رو دوری از اروپا در آینده نزدیک و دور به شدت به ضرر ایران خواهد بود.
کد خبر 737813 منبع: ایسنا برچسبها رافائل گروسی توافق هستهای ایران ایران و آمریکامنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: رافائل گروسی توافق هسته ای ایران ایران و آمریکا میان ایران و آژانس مدیرکل آژانس شورای امنیت احیای برجام انرژی اتمی حل و فصل هسته ای گام ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۵۱۲۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ریزش سنگین دلار در بازار تهران؛ بازگشت دوباره به کانال ۵۰ هزاری را شاهدیم؟
قیمت دلار که در روزهای نخست امسال و مخصوصا پایان تعطیلات نوروز به دلیل بالا گرفتن تنشهای منطقهای و حمله صهیونیستها به کنسولگری ایران در دمشق به اوج خود رسیده بود این روزها به شدت درحال ریزش است.
تسنیم در گزارشی نوشت: قیمت دلار در آن ایام به دلیل تشدید تنش های منطقه ای و نگرانی از شدت درگیریها بین ایران و اسرائیل به ۷۰ هزار تومان هم رسید؛ دلالهای خیابان فردوسی همان موقع اذعان می کردند که منتظر دلار ۷۵ هزار تومانی بودیم!
اما با پاسخ قاطع ایران و ناتوانی صهیونیستها از ادامه درگیری، ریزش قیمتها در بازار ارز و طلا آغاز شد و همچنان هم ادامه دارد. قیمت دلار که در معاملات اول صبح ۲۶ فروردین ماه (فردای پاسخ قاطع ایران به اسرائیل) در بازار غیررسمی به ۷۰ هزار تومان رسیده بود در معاملات نخست صبح امروز ۹ اردیبهشت ماه به کانال ۶۰ هزار تومان برگشته است. بعبارتی دلار در دو هفته ۱۰ هزار تومان کاهش داشته است و آنطور که فعالان حاضر در بازار ارز پیش بینی می کنند در روزهای آینده نیز بازهم شاهد ریزش سنگین قیمتها در بازار خواهیم بود.
مشاهدات میدانی از بازار ارز در صبح روز بعد از پاسخ ایران به اسرائیل بیانگر نگرانی دلالها از عقب ماندن از بازار و فرار از ضررهای سنگین به دلیل ریزش قیمت ها بود. این وضعیت در دو هفته گذشته همچنان در بازار منوچهری و فردوسی و سبزه میدان حاکم است و دلالها برای اینکه بیشتر از این ضرر نکنند دلارهایی را که قبلا در قیمت های بالا خریده بودند فروختند و فعلا هم قصد خرید ندارند.
بازار کاملا در این ۱۴ روز فروشنده بوده و کمتر خریداری حاضر به خرید ارز شده است چراکه همه چشم انتظار کاهش بیشتر قیمت ها هستند؛ فعالان بازار ارز می گویند بعد از کاهش تنش های سیاسی، هیجانات کاذب و جو منفی بازار تخلیه شد و همین امر به ادامه دار شدن سیر نزولی قیمت ها کمک کرد.
برخی دیگر البته می گویند علاوه بر کاهش سطح ریسکهای سیاسی، وجود احتمالاتی مبنی بر شروع مذاکرات هستهای و اخبار مثبت درآمدهای نفتی هم به ریزش قیمت ها در بازار دامن زده است در عین حال سفر رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد به عربستان نیز به عنوان عامل اثرگذار دیگری در روند نزولی قیمت ها در بازار طلا و ارز عنوان می شود.
قیمت دلار صبح امروز در بازار آزاد تهران به کانال ۶۰ هزار تومان بازگشته است؛ قیمت دلار هرات نیز که اهمیت بالایی در بازار ارز دارد و کاهش و افزایش قیمت آن بر بازار تاثیرگذار است از عصر دیروز به کانال ۶۰ هزار تومان بازگشته بود و هم اکنون به کانال ۵۰ هزار تومان بازگشته و با قیمت ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان معامله می شود. علاوه براین قیمت درهم امارات هم به عنوان یکی دیگر از عوامل موثر بر نرخ ارز در بازار داخلی شیب نزولی را در پیش گرفت و در کانال ۱۶ هزار تومان عقبگرد قابل توجهی را تجربه کرد.
سیگنال قیمتی از هرات و امارات باعث شده تا فعالان بازار ارز احتمال بازگشت قیمت دلار در بازار تهران را به کانال ۵۰ هزار تومان طی امروز و فردا بسیار جدی بدانند؛ علاوه بر این گفته می شود حضور جدی بازارساز و تزریق های سنگین درهم امارات موجب شده تا اکثر بازارها این روزها فروشنده شوند چراکه احتمال ریزش بیشتر قیمت ها تقویب شده است.
ریزش قیمت ها در حالی در بازار ارز ادامه دارد که کارشناسان و فعالان اقتصادی متعددی از همان روزهای پرتنش بازار و ثبت رکوردهای نجومی به مردم هشدار می دادند که عوامل بنیادی بازار از این افزایشهای هیجانی حمایت نمیکند و با کاهش التهابات سیاسی، تب دلار هم بهزودی فروکش میکند.
یحیی آل اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق گفته است: اگر شوک سیاسی جدید رخ ندهد، احتمال دارد دلار به دامنه ۵۰ هزار تومان برگردد.
جهانبخش سنجابی شیرازی دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با تأکید بر اینکه روند افزایش نرخ ارز قطعاً در میانمدت متوقف خواهد شد؛ گفت: با هر شدتی که هیجانات موجب شده است نرخ ارز افزایش یابد، با همان شدت هم تخلیه خواهد شد و نرخ ارز به قیمتهای قبلی بازمیگردد.
او تأکید کرد: بهطور قطع نوسانات چند هفته اخیر بازار ارز بیش از این که ریشه اقتصادی داشته باشد، ریشه سیاسی ـ امنیتی دارد و با همان شدتی که رشد کرده است با همان شدت نیز سقوط خواهد کرد، بنابراین مردم باید دقت کنند که حتی برای کسب سود در دام سفتهبازها نیفتند تا آسیبی متوجه سرمایههایشان نشود.
حسینی دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق زمانی نیز گفته بود: شوک یا تنش سیاسی در کشور رخ میدهد مردم نه از روی نیاز، بلکه به علت نگرانی از افزایش قیمت دلار در آینده اقدام به خرید ارز میکنند، درگیریهای سیاسی ایران و منطقه خاورمیانه باعث افزایش موقتی نرخ دلار شد؛ البته این موضوع به ایران محدود نمیشود بلکه درگیری سیاسی در هر کشوری باعث ایجاد التهاب در بازارهای مالی آن کشور میشود.
وی افزود: رشد قیمت دلار در بازار غیررسمی به عملکرد بانک مرکزی ارتباط چندانی ندارد؛ چون این بانک بیشتر بر رفع نیازهای قانونی از طریق مرکز مبادله ارز و طلای ایران تمرکز دارد. از گذشته تاکنون بازارسازی و فضاسازی وجود داشته به طوری که عدهای با سواستفاده از شرایط ایجاد شده اقدام به نرخ سازی میکنند و با دامن زدن به التهابات منافع بسیاری به دست میآورند. اگر دولت امسال نیز بتواند درآمدهای ارزی پایدار نسبتاً خوبی داشته باشد احتمال دارد نوسانات نرخ ارز به حداقل برسد.
سید کمال سیدعلی معاون ارزی اسبق بانک مرکزی نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم، گفته بود: عملیات مقتدرانه نظامی ایران در وعده صادق باعث شد شاهد تأثیر آنچنانی بر افزایش نرخ ارز نباشیم و حتی روند قیمتی نیز بهخلاف فضاسازیها و پیشبینیها نزولی شد.
معاون ارزی اسبق بانک مرکزی بیان داشت: زمانی که در چند روز نرخ ارز بهمقدار زیادی افزایش مییابد، نشان میدهد که این نوع بالا رفتن نرخ ارز ناشی از شوکهای غیراقتصادی است، در این زمان همه به عملکرد بانک مرکزی حساس میشوند زیرا این بانک موفق شده بود ۱۱ ماه ۱۴۰۲ نرخ ارز را در کانال مشخصی ثابت نگهدارد. زمانی که تنشهای سیاسی کاهش مییابد، پرش نرخ ارزی که در زمان بحران سیاسی به وجود آمده بود، تخلیه میشود و در این زمان است که نرخ ارز کاهش خواهد یافت.
همانطور که در روزهای پرتلاطم بازار ارز و طلا در هفته های قبل به دفعات از سوی کارشناسان اقتصادی و مسئولان اقتصادی هشدار ریزش قیمت ها به محض فروکش کردن تنش ها داده می شد، این ایام شاهد ثبت قیمت های لحظه ای و البته کاهشی از طلا، سکه و انواع ارز هستیم.
قیمت دلار هم اکنون (در لحظه انتشار این گزارش) در بازار آزاد تهران ۶۰ هزار و ۱۰۰ تومان و قیمت دلار هرات ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام شده است. سکه بهار آزادی طرح جدید نیز بازهم روند کاهشی داشته و به کانال ۴۰ میلیون تومان بازگشته است؛ هم اکنون سکه طرح جدید با قیمت ۴۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فروخته می شود. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز که در هفته های گذشته برای ساعتی به ۴ میلیون تومان هم رسیده بود هم اکنون به کانال ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بازگشته است.